NJEMAČKI list Süddeutsche Zeitung (SZ) objavio je iznimno pohvalnu kritiku knjige Slavka Goldsteina 1941. - godina koja se vraća koju je na njemačkom jeziku objavio poznati nakladnik S. Fischer Verlag. Goldsteina opisuju kao čovjeka “slobodnog duha” i ističu da se njegova knjiga bavi zločinima koje su počinile ustaše, ali tako da ih tumači i kao izvor budućeg ljudskog djelovanja na ovim prostorima te da se autor iznimno trudi višeslojno i pravedno prosuditi sve o čemu piše.
SZ ističe da je Goldstein bio jedan od “najvećih intelektualaca bivše Jugoslavije”, a u ovoj knjizi je želio istražiti “sjeme mržnje” koje je posijano u ustaškim zločinima 1941. NDH se u članku opisuje kao “jedan od najmračnijih konstrukta nacionalizma” kojim su pod njemačkom i talijanskom kontrolom “vladali i provodili teror ustaše, hrvatski fašisti”. “Knjiga u tome dijagnosticira temeljni i kompleksni defekt hrvatskog društva, kletvu koja je dovela i do zločina nakon Drugog svjetskog rata kao i do najnovijih balkanskih ratova - jer se s njome nikad nije suočilo na odgovarajući način”, navodi SZ.
I Himmler je ustaše smatrao odvratnima
“Goldstein piše o masovnim ubojstvima. Ova je knjiga opsjednuta detaljima, a istovremeno je i "obiteljski roman” o sudbini Goldsteinove obitelji u NDH, u kojoj je ubijen njegov otac. Nacionalizam se identificira kao korijen svog zla, piše SZ i Goldsteina opisuje kao “velikog hrvatskog domoljuba”.
Pohvaljuje se što se u knjizi izbjegavaju “sadistički detalji” ustaške torture i klanja koliko je to moguće te da je naročito šokantno što su ustaše Srbe ubijale i maljevima, noževima i sličnim hladnim oružjem više nego mecima iz vatrenog oružja. Podsjeća se da su čak i SS-ovci i Heinrich Himmler ustaše smatrali “odvratnima”, a NDH je bila “katolički pothranjena, klerofašistička tiranija”.
Goldstein tematizira i osvetničke zločine partizana
Naglašava se i da se Goldsteinova knjiga bavi i osvetničkim zločinima partizana na kraju Drugog svjetskog rata, ali da se ističe kako je odvajanje Jugoslavije od SSSR-a i Staljina bilo moguće zato što su jugoslavenski partizani skoro pa sami oslobodili svoju zemlju, dok je drugdje to učinila Crvena armija.
U svakom slučaju, sudeći po uglednom nakladniku i ovoj iznimno pozitivnoj kritici u Süddeutsche Zeitung, Goldsteinova će knjiga imati široku recepciju u njemačkoj javnosti.